منطقه ۱۱ تهران یکی از قدیمیترین و تاریخیترین مناطق پایتخت است که درست در قلب شهر و در جنوب خیابان انقلاب قرار دارد. این منطقه علاوه بر بافت مسکونی قدیمی، دارای مراکز سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی مهم کشور است و بخش زیادی از هویت تاریخی تهران را در خود جای داده است.
📍 موقعیت جغرافیایی
• محدوده:
• از شمال: خیابان انقلاب (مرز با منطقه ۶)
• از جنوب: خیابان قزوین و بزرگراه آیتالله سعیدی (مرز با مناطق ۱۷ و ۱۹)
• از شرق: خیابان ولیعصر و حافظ (مرز با منطقه ۱۲)
• از غرب: بزرگراه نواب و یادگار امام (مرز با منطقه ۱۰)
• مساحت: حدود ۱۳ کیلومتر مربع
• ویژگی: مرکز تاریخی – سیاسی پایتخت با محلهها و خیابانهای قدیمی.
🏘 محلههای مهم منطقه ۱۱
• راهآهن (اطراف ایستگاه راهآهن تهران)
• حسنآباد
• منیریه
• انبار نفت
• ابوسعید
• کارگر جنوبی
• جمالزاده جنوبی
• گمرک
• هلالاحمر
• جمهوری جنوبی
🚦 دسترسیها و حملونقل
• بزرگراهها و خیابانهای اصلی:
• خیابان ولیعصر (از شمال تا جنوب)
• خیابان کارگر
• خیابان انقلاب
• خیابان جمهوری
• خیابان شوش
• بزرگراه نواب
• خیابان حافظ
• مترو:
• خط ۳ (ایستگاههای راهآهن، منیریه، میدان ولیعصر در مرز شمالی)
• خط ۲ (ایستگاه حسنآباد و حر)
• خط ۴ (ایستگاههای انقلاب و منیریه – در مرز با منطقه ۶ و ۱۰)
• خط ۱ (ایستگاههای میدان انقلاب و سعدی نزدیک محدوده شرقی)
• ترمینال و ایستگاه:
• ایستگاه راهآهن تهران (مرکز اصلی حملونقل ریلی کشور)
• پایانه اتوبوسرانی جنوب نزدیک منطقه
🎭 امکانات رفاهی، فرهنگی و تاریخی
• مراکز تاریخی و فرهنگی:
• میدان حسنآباد (با معماری تاریخی)
• خیابان ولیعصر (طولانیترین خیابان خاورمیانه)
• خیابان جمهوری (یکی از مهمترین محورهای تجاری)
• موزه مقدم (در نزدیکی کارگر جنوبی)
• باغآرامگاه و بناهای تاریخی اطراف میدان راهآهن
• پارکها و بوستانها:
• پارک رازی (یکی از بزرگترین پارکهای مرکز تهران)
• پارک انبار نفت
• پارک هلالاحمر
• مراکز خرید و تجاری:
• بازار موبایل ایران (خیابان جمهوری)
• بازار ابزارآلات جمهوری
• مراکز خرید خیابان ولیعصر و منیریه (مخصوص لوازم ورزشی و پوشاک)
• مراکز درمانی:
• بیمارستان رازی
• بیمارستان مهر
• بیمارستان بهرامی
• مراکز بهداشت و درمان متعدد در محلههای پرجمعیت
👥 ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی
• جمعیت: حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار نفر
• بافت اجتماعی: بیشتر خانوادههای قدیمی تهرانی و اقشار متوسط؛ همچنین مهاجران شهرستانی و اتباع خارجی در محلههایی مثل گمرک و انبار نفت ساکن هستند.
• بازار مسکن:
• به دلیل بافت فرسوده، قیمت مسکن نسبت به مناطق شمالی و غربی پایینتر است.
• محلههایی مثل منیریه و حسنآباد گرانتر از محلههایی مثل گمرک و ابوسعید هستند.
• مزایا:
• موقعیت مرکزی و دسترسی عالی
• وجود مراکز تاریخی، تجاری و حملونقل ریلی
• بافت اجتماعی پرجنبوجوش
• چالشها:
• بافت فرسوده و قدیمی در بخش زیادی از محلهها
• آلودگی صوتی و هوا به دلیل ترافیک و نزدیکی به راهآهن
• کمبود فضای سبز نسبت به جمعیت
📝 جمعبندی
منطقه ۱۱ تهران قلب تاریخی و تجاری شهر است که در آن ترکیبی از محلههای قدیمی، مراکز مهم حملونقل، بازارهای بزرگ، خیابانهای معروف و آثار تاریخی قرار دارد. هرچند مشکلاتی مثل بافت فرسوده، شلوغی و آلودگی دارد، اما همچنان یکی از مناطق زنده و پررفتوآمد تهران محسوب میشود.
